1916 r. Wschód, Teatr Wojny (Brandstatter)

Pocztówka wydana około 1916 roku w Bielsku przez Adolfa Brandstattera przedstawiająca mapę obszaru działań wojennych na froncie wschodnim. Jest to mało precyzyjnie określony obszar jako Galicja - Lublin - Warszawa. Granice mocarstw są wprawdzie przedwojenne, ale świetnie pokazuje to położenie Dąbrowy i Zagłębia na obrzeżach zaboru rosyjskiego przed wybuchem I Wojny Światowej oraz obrazuje geopolityczną sytuację Zagłębia po wkroczeniu wojsk pruskich i austriackich.

(KLIKNIJ ZOBACZ WIĘCEJ)

zobacz więcej

1914 r. Dąbrowa - Ulica Sobieskiego, Etappenhauptstationskommando

Dąbrowa - widok ulicy Sobieskiego na początku I Wojny Światowej. Zdjęcie przedstawia nieistniejącą kamienicę, która zlokalizowana była w okolicy skrzyżowania z ulicą Sienkiewicza. W kamienicy mieściła Komenda Miejscowa (KuK Platzkommando Dombrowa) oraz przez pewien czas Dowództwo Komendy Etapowej okupacyjnych wojsk austriackich (Etappenhauptstationskommando). Obok widoczny fragment księgarni Adolfa Zmigroda.

Pocztówka jest jedną z serii pocztówek wydanych na potrzeby propagandowe Armii Austro-Węgierskiej, która w dokumentacyjny sposób ukazywała postępy w działaniach na froncie wschodnim.

zobacz więcej

1914 r. Dąbrowa - Etappenhauptstationskommando

Dowództwo Armii Aaustro-Węgierskiej w kwaterze Komendy etapowaj w Dąbrowie (Etappenhauptstationskommando) na początku I Wojny Światowej, która mieściła się przy ulicy Sobieskiego.

Pocztówka jest jedną z serii pocztówek wydanych na potrzeby propagandowe Armii Austro-Węgierskiej, która w dokumentacyjny sposób ukazywała postępy w działaniach na froncie wschodnim.

zobacz więcej

1914 r. Zerstörte Eisenbahnüberführung im Kohlerevier Dąbrowa (Kopalnia Flora)

Pocztówka z początku I Wojny Światowej przedstawiająca zniszczenia wojenne w Dąbrowie. Zdjęcie zrobione jest po przejęciu Obwodu Dąbrowskiego przez Austriaków, o czym świadczy  obecność austriackiego żołnierza na inspekcji. Pomimo, że Rosjanie nie bronili Zagłębia i wycofali się z niego zanim wkroczyły wojska Pruskie, wycofując się wysadzali tory kolejowe odcinając utracone tereny od reszty Imperium.

Zniszczony wiadukt jest częścią infrastruktury związanej z Kopalnią Flora, szyb widoczny w oddali to Albert. Wiszące tory biegły do stacji towarowej Zagórze na Staszicu.

Pocztówka jest jedną z serii pocztówek wydanych na potrzeby propagandowe Armii Austro-Węgierskiej, która w dokumentacyjny sposób ukazywała postępy w działaniach na froncie wschodnim.

zobacz więcej

1914 r. Durch Sprengung unbrauchbar gemachte Fördermaschinen in Dąbrowa (Kopalnia Paryż)

Pocztówka z początku I Wojny Światowej przedstawiająca zniszczenia wojenne w Dąbrowie. Zdjęcie zrobione jest po przejęciu Obwodu Dąbrowskiego przez Austriaków i pokazuje części wysadzonej w powietrze maszyny wyciągowej na Kopalni Paryż.
Wycofując się z Zagłębia Rosjanie pozostawili wszystkie kopalnie w dobrym stanie, niczego nie wywożąc i nie niszcząc, za wyjątkiem infrastruktury kolejowej, której niszczenie miało znaczenie taktyczne, gdyż tereny Zagłębia stały się zapleczem działań wojennych. Prezentowana pocztówka pokazuje, że jednak nie obeszło się bez strat w przemyśle dąbrowskim. Zniszczeń dokonali Prusacy na początku listopada 1914 roku, wycofując się z Zagłębia w obawie przed ofensywą Rosyjską. W większości zagłębiowskich kopalń zniszczone zostały kluczowe dla wydobycia urządzenia. Obawa przed Rosjanami nie była jedynym powodem takich działań. Dokonując zniszczeń Niemcy chroniły interesy swoich śląskich kopalń. Od samego początku wojny Zagłębie było punktem niezgody między sojusznikami i istniało ryzyko zaspokojenia roszczeń przez Austro-Węgry. Tak też się stało i w krótce po wycofaniu się Niemców nastąpiło przegrupowanie wojsk austriackich i zajęcie przez nich części Zagłębia z kopalniami Flora, Reden, Paryż, Mortimer, Klimontów, Hr. Renard i Niwka (kopalnia Kazimierz była już wcześniej w rękach austriackich).

Pocztówka jest jedną z serii pocztówek wydanych na potrzeby propagandowe Armii Austro-Węgierskiej, która w dokumentacyjny sposób ukazywała postępy w działaniach na froncie wschodnim.

zobacz więcej

1917 r. Wache Dembniki - Dombrowa

Pocztówka fotograficzna wysłana przez żołnierza pruskiego w lutym 1917 roku. Zdjęcie przedstawia grupę żołnierzy pruskich na posterunku granicznym Dąbrowa - Dębniki.
Powszechnie przyjmuje się, że podczas I Wojny Światowej Dąbrowa była w rękach Austro-Węgier. Jednak trzeba pamiętać, że jej część okupowana była także przez Prusy. Dębniki, Korzeniec i Zielona leżały w pruskiej strefie okupacyjnej, a granica przebiegała wzdłuż torów Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Pruski posterunek graniczny widoczny na zdjęciu mieścił się w Hotelu Zagłębia, który znajdował się w Dębnikach, mniej więcej naprzeciw Dworca Wiedeńskiego.

Dla mieszkańców Dąbrowy podział na dwie strefy okupacyjne nie był obojętny. Pruska strefa była tą gorszą częścią Dąbrowy, a wśród dąbrowiaków utrwalił się stereotyp "chyba, że zza torów", który jeszcze niedawno funkcjonował wśród starszego pokolenia.

 

zobacz więcej

1916 r. Dąbrowa - Militärbergamt (Wojskowy Urząd Górniczy)

Oficerowie Wojskowego Urzędu Górniczego w Dąbrowie (Militärbergamt - Dąbrowa). Administracja austriacka nastawiona była na maksymalną eksploatację okupowanych terenów, a jej struktura organizacyjna była typowo wojskowa, na czele poszczególnych urzędów stali austriaccy oficerowie. Wojskowy Urząd Górniczy w Dąbrowie powołany został do zarządzania kopalniami w Obwodzie Dąbrowskim.

(KLIKNIJ ZOBACZ WIĘCEJ)

zobacz więcej

1915 r. Dąbrowa - 85 urodziny cesarza Franciszka Józefa

Wyjątkowa pocztówka fotograficzna wysłana z Dąbrowy w sierpniu 1915 roku. Na zdjęciu oficerowie austriaccy z rodzinami oraz kapela wojskowa. Całe towarzystwo w świątecznych ubiorach wskazuje na świętowanie jakiejś uroczystości. Przystrojony balkon, flaga austriacka i portret cesarza Franciszka Józefa wskazuje na to, że świętowano jego 85 urodziny.

Szkoda, że stan pocztówki nie pozwala na odczytanie przesyłanej informacji. Również z napisu na balkonie odczytać można jedynie "Dombrowa".

zobacz więcej

1917 r. Dąbrowa - Militärbergamt (Wojskowy Urząd Górniczy, podoficer)

Fotografia pocztówkowa przedstawiająca pracownika Wyższego Urzędu Górniczego (Militärbergamt) w Dąbrowie, austriackiego podoficera w stopniu plutonowego (zugsführer). Pocztówka na rewersie odręcznie podpisana „Dąbrowa 1917” oraz dwa stemple: K. u. k. Militarbergamt Kohlenbüro Dąbrowa i  Alfred Wollmann, Wien, III. Arenbergring Nr. 14.

(KLIKNIJ ZOBACZ WIĘCEJ)

zobacz więcej

1915 r. Ząbkowice - Dworzec kolejowy, Prusacy

Dworzec kolejowy w Ząbkowicach około 1915 roku ze stojącymi na peronie żołnierzami pruskimi. Wygląda to na komitet powitalny czekający na kogoś ważnego. Może to być również pamiątkowe zdjęcie załogi dworca. Przy powiększeniu wyróżnia się elegancko ubrana kobieta, a zupełnie kontrastuje ze świtą, stojący z tyłu po prawej stronie, ubrany w łachmany pracownik lub jeniec z opaską na ręce.

Ząbkowice podczas I Wojny Światowej były podzielone na niemiecką i austriacką strefę okupacyjną. Ogrodzenie ciągnące się przez peron wzdłuż dworca to granica między okupantami.

zobacz więcej

1915 r. Ząbkowice - Pruski Żołnierz z dziewczynką

Ząbkowice (Zombkowice) 13 czerwiec 1915 roku. Fotografia pocztówkowa wysłana przez pruskiego żołnierza do Niemiec.

zobacz więcej

1916 r. Ząbkowice - Bahnhof Sombkowice, Russ.-Polen (Grube)

Pocztówka wydana przez Paul Grube & Co. przedstawiająca dworzec kolejowy w Ząbkowicach podczas pruskiej okupacji około 1916 roku. Bardzo ciekawe zdjęcie - budki strażnicze i pruskie flagi na masztach. Do opisu pocztówki użyto nazwy Sombkowice, która się nie przyjęła. Powszechna w użyciu była natomiast nazwa Zombkowice.

zobacz więcej

1916 r. Letnisko Basiula pod Ząbkowicami (Grube)

Pocztówka wydana przez Paula Grube około 1916 roku. Jest to przedruk pocztówki B. Wierzbickiego wydanej około 1910 roku. Zdjęcie przedstawia jeden z budynków kompleksu wypoczynkowego "Basiula" położonego na Bielowiźnie pomiędzy Ząbkowicami i Antoniowem nad rzeką Trzebyczką.
 

 

zobacz więcej

1916 r. Ząbkowice - Dworzec kolejowy (Grube)

Pocztówka wydana przez Paul Grube & Co. około 1916 roku. Zdjęcie przedstawiające dworzec kolejowy w Ząbkowicach podczas I Wojny Światowej. Perspektywa z jakiej zrobione jest zdjęcie daje pełen obraz dworca i co ciekawe - widać, że dworzec jest podzielony na część ogrodzoną (główny budynek) i część nieogrodzoną. Mimo kiepskiej jakości zdjęcia widać wszędzie pilnujących żołnierzy nawet z psami. Wynika to z faktu, że tory Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej stanowiły granicę między niemiecka a austriacką strefą okupacyjną. Nieogrodzony budynek był dworcem austriackim, natomiast główny budynek był niemiecki, a ogrodzenie i budki strażnicze to przejście graniczne.

zobacz więcej

1916 r. Bahnhof Strzemieszyce (Schmelzer) v1

Pocztówka wydana około 1916 roku przez Karla Schmelzera z Wiednia. Przedstawia Dworzec Nadwiślański w Strzemieszycach z żołnierzami austriackimi na torach.
Podczas I Wojny Światowej Strzemieszyce, podobnie jak Dąbrowa, znalazły się w austriackiej strefie okupacyjnej i nadal były bardzo ważnym węzłem kolejowym, nie tylko gospodarczo, ale również ze względów wojskowych.

zobacz więcej

1915 r. Stary i Nowy Rok (Altman)

Odchodzący Stary Rok 1915 i przychodzący Nowy Rok 1916. Wymowna, szczególnie w okresie wojny, pocztówka fotograficzna braci Altman.

zobacz więcej

1915 r. Pozdrowienie z Dąbrowy - cztery widoki (Zmigrod)

Czterowidokowa pocztówka typu "Pozdrowienie z ..." wydana przez Adolfa Zmigroda około roku 1915 roku. Prezentowana pocztówka jest wersją z okresu I Wojny Światowej. Zamieszczone są na niej cztery ujęcia Dąbrowy z początku XX wieku. Trzy widoki zostały wydane indywidualnie na pocztówkach, natomiast widok huty z lotu ptaka występuje w formie foto-kolażu na innych edycjach pocztówek.

zobacz więcej

1915 r. Dąbrowa, Szkoła Górnicza / Dombrowa, Bergschule (Zmigrod)

Podczas I Wojny Światowej wydawcy pocztówek nie byli zbyt kreatywni. W tym przypadku Adolf Zmigrod przedrukował wcześniej wydaną przez Czechowskiego pocztówkę z litograficznej serii Resiger & Mueller, przedstawiającą dąbrowską Sztygarkę.

Nie jest to jedyny przedruk litograficznych pocztówek Czechowskiego.
(KLIKNIJ ZOBACZ WIĘCEJ)

zobacz więcej

1915 r. Dąbrowa Górnicza - Kopalnia Koszelew, Kopalnia (błąd Paryż) Mortimer (Zmigrod)

Pocztówka Adolfa Zmigroda wydana około 1915 roku podczas I Wojny Światowej zatytuowana Dąbrowa Górnicza i mająca przedstawiać dwie kopalnie - Paryż i Koszelew, które były jednym zakładem, a ich właścicielem było Towarzystwo Francusko-Włoskie Dąbrowskich Kopalń. Zmigrod wykorzystał widoki pocztówek z początku wieku i jednocześnie powielił błąd zamieszczając zdjęcie Kopalni Mortimer i opisując je jako Kopalnia Paryż.

zobacz więcej

1915 r. Powiat Będziński Guberni Piotrowskiej (Zmigrod)

Pocztówka Adolfa Zmigroda wydana podczas I Wojny Światowej około 1915 roku. Przedstawia mapkę Powiatu Będzińskiego Guberni Piotrowskiej. Jest to przedruk wydanej pod zaborem rosyjskim pocztówki M. Kleńca, który z kolei wykorzystał mapę z "Atlasu geograficznego ilustrowanego Królestwa Polskiego" autorstwa Józefa Michała Bazewicza z 1907 roku.

zobacz więcej

1915 r. Dąbrowa - Ulica Szosowa (Zmigrod)

Pocztówka Adolfa Zmigroda wydana podczas I Wojny Światowej około 1915 roku. Jest to kolejna pocztówka przedrukowana z wydanej wcześniej pod zaborem rosyjskim pocztówki Michała Kleńca. Przedstawia Ulicę Szosową (obecnie Sobieskiego) na początku XX wieku. Pocztówka Zmigroda może jest ładna kolorystycznie, ale wyrazistość detali jest bardzo kiepska.

zobacz więcej

1915 r. Dąbrowa - Ulica Francuska (Brandys)

Pocztówka R. Brandysa wydana w 1915 roku przedstawiająca ówczesną ulicę Francuską, obecnie Żeromskiego. Zdjęcie wykonane zostało przed wybuchem wojny i w ciekawy sposób pokazuje osiedle Huty Bankowej. Część zabudowań widocznych na zdjęciu przetrwała do dzisiaj.

(Uwaga własna - seria mono)

zobacz więcej

1915 r. Dąbrowa - Ulica Klubowa (Brandys)

Pocztówka wydana przez R. Brandysa 1915 roku. Kolejna edycja bardzo popularnego i często reprodukowanego widoku, który przedstawia widok ulicy Klubowej (później i obecnie 3-go Maja) od strony skrzyżowania z ulicą Szosową (obecnie Sobieskiego).

(Uwaga własna - seria mono)

zobacz więcej

1915 r. Dąbrowa - Kościół (Brandys)

Pocztówka wydana przez R. Brandysa w 1915 roku z widokiem Kościoła Matki Boskiej Anielskiej w Dąbrowie. Jest to kolejna edycja popularnego widoku.

(Uwaga własna - seria mono)

zobacz więcej

1915 r. Gołonóg - Kościół Świętego Antoniego (Brandys)

Pocztówka R. Brandysa z 1915 roku przedstawiająca Kościół Świętego Antoniego w Gołonogu w ciekawej perspektywie wraz z zabudowaniami Górki Gołonowskiej.

(Uwaga własna - seria mono)

zobacz więcej

1915 r. Strzemieszyce - Szkoła kolejowa (Brandys)

Pocztówka wydana przez R. Brandysa w 1915 roku przedstawiająca Szkołę Kolejową w Strzemieszycach. Szkoła zlokalizowana była w dzielnicy Strzemieszyc Czernica, a potocznie "za remizą". Powstała na przełomie XIX i XX wieku podczas rozbudowy dzielnicy przez Kolej Iwanogrodzko-Dąbrowską.
Zdjęcie wykorzystane na pocztówce wykonane zostało jeszcze przed wybuchem I Wojny Światowej. Na szyldzie w języku rosyjskim napisane jest, że jest to dwuklasowa szkoła podstawowa (2 классове начальное училище).

(Uwaga własna - seria mono)

 

zobacz więcej

1915 r. Strzemieszyce - Kościół (Brandys)

Pocztówka wydana przez R. Brandysa w 1915  roku. Przedstawia Kościół w Strzemieszycach pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa, który został zbudowany w latach 1900 - 1910 według projektu Józefa Pomianowskiego.

(Uwaga własna - seria mono)

zobacz więcej

1915 r. Strzemieszyce - Dworzec DŻID (Brandys)

Pocztówka wydana przez R. Brandysa w 1915 roku przedstawiająca Dworzec Nadwiślański w Strzemieszycach. Stacja szerokotorowej Kolei (Drogi Żelaznej) Iwanogrodzko-Dąbrowskiej, Dworzec nazywany był również nadwiślańskim, radomskim albo północnym.
Ponad stuletni budynek, najpierw doprowadzony do ruiny, został wyburzony w 2016 roku.

(Uwaga własna - seria mono)

zobacz więcej

1915 r. Strzemieszyce - Młynek (Brandys)

Jedna z ciekawszych pocztówek R. Brandysa wydana w 1915 roku. Przedstawia młyn (młynek) w Strzemieszycach, który znajdował się w rejonie Szałasowizny.

(Uwaga własna - seria mono)

zobacz więcej

1915 r. Widoki Strzemieszyc (Brandys) v1

Siedmiowidokowa pocztówka wydana przez R. Brandysa w 1915 roku. Brandys zamieścił na niej widoki Strzemieszyc z których każdy był również wydany jako samodzielna pocztówka.

(Uwaga własna - seria mono)

zobacz więcej

1915 r. Widoki Strzemieszyc (Brandys) v2

Wersja w odcieniu sepii siedmiowidokowej pocztówki wydanej przez R. Brandysa w 1915 roku. Brandys zamieścił na niej widoki Strzemieszyc z których każdy był również wydany jako samodzielna pocztówka.

(Uwaga własna - seria mono)

zobacz więcej

1915 r. Gołonóg (Zmigrod)

Pocztówka wydana w 1915 roku przez Adolfa Zmigroda przedstawiająca widok Kościoła Świętego Antoniego w Gołonogu. Na zdjęciu świetnie widoczne są szczegóły zabudowań Górki Gołonowskiej.

Pocztówka została wysłana w grudniu 1915 roku z Będzina (wtedy Bendzin), co świadczy o niemieckiej okupacji Gołonoga podczas I Wojny Światowej, a przynajmniej jego części.

zobacz więcej

1915 r. Dąbrowa - Kopalnia Flora na Redenie (Zmigrod)

Pocztówka wydana przez Adolfa Zmigroda w 1915 roku podczas I Wojny Światowej. Przedstawia widok Kopalni Flora na początku XX wieku. Zmigrod w tym przypadku przedrukował pocztówkę Michała Kleńca z Sosnowca, wydaną przed 1910 rokiem pod zaborem rosyjskim.

zobacz więcej

1916 r. Dąbrowa - Ulica Francuska (Brandys)

Pocztówka R. Brandysa wydana w 1916 roku przedstawiająca ówczesną ulicę Francuską, obecnie Żeromskiego.

(Uwaga własna - seria sky-color)

zobacz więcej

1916 r. Dąbrowa - Ulica Dąbrowska (Brandys)

Pocztówka wydana przez R. Brandysa w 1916 roku i przedstawiająca ulicę Dąbrowską (obecnie Dąbrowskiego). Zdjęcie jest zrobione ze skrzyżowania z ulicą Sienkiewicza w kierunku ulicy Kościuszki. Jest to najładniejsza wersja tej pocztówki, kolejne jej wersje nie posiadają tak dokładnie widocznych detali. W realistyczny sposób zostali uchwyceni ówcześni mieszkańcy i życie ulicy. Bajba była biedną dzielnicą Dąbrowy, przez co mało atrakcyjną do fotografowania. Wydaje się, że zdjęcie w jakiejś części oddaje ducha tej dzielnicy.
Ciekawostką jest dziewczynka stojąca przy kamienicy po prawej stronie, której na kolejnych edycjach tej pocztówki nie ma.

(Uwaga własna - seria sky-color)

zobacz więcej

1916 r. Dąbrowa - Skwer przy ulicy Króla Jana Sobieskiego (Brandys) v1

Pocztówka wydana przez R. Brandysa w 1916 roku. Przedstawia skwer przylegający do ulicy Sobieskiego w samym centrum Dąbrowy. Widoczna ulica to Ogrodowa, która biegła niegdyś równolegle do dzisiejszej ulicy Przybylaka. Obszar ten, choć coraz bardziej okrajany, do dzisiaj pełni funkcję parku śródmiejskiego, z początku nazywany Parkiem Dezona, później Małpim Gajem.

(Uwaga własna - seria sky-color)

zobacz więcej

1916 r. Dąbrowa - Skwer przy ulicy Króla Jana Sobieskiego (Brandys) v2

Pocztówka wydana przez R. Brandysa w 1916 roku. Kolorystyczna wersja opisanej wcześniej pocztówki przedstawiająca skwer przylegający do ulicy Sobieskiego w samym centrum Dąbrowy. Istniejący do dzisiaj park śródmiejski nazywany Parkiem Dezona, później Małpim Gajem.  Supermarkety mocno okroiły jego obszar, ale dzięki temu prawie po stu latach pojawiła się znowu w nim fontanna.

(Uwaga własna - seria sky-color)

zobacz więcej

1916 r. Strzemieszyce - Kościół (Brandys) v1

Pocztówka wydana przez R. Brandysa w 1916 roku. Przedstawia zbudowany w latach 1900 - 1910 według projektu Józefa Pomianowskiego Kościół pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa w Strzemieszycach.

(Uwaga własna - sky-color)

zobacz więcej

1916 r. Strzemieszyce - Kościół (Brandys) v2

Pocztówka wydana przez R. Brandysa w 1916 roku. Kolorystyczna wersja opisanej wcześniej pocztówki przedstawiającej Kościół pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa w Strzemieszycach.

(Uwaga własna - sky-color)

zobacz więcej

1916 r. Strzemieszyce - Ulica Warszawska (Brandys)

Pocztówka R. Brandysa z 1916 roku przedstawiająca główną ulicę Strzemieszyc. Ulica Warszawska łączyła ze sobą dwa dworce - szerokotorowy Nadwiślański i Dworzec Wiedeński.

(Uwaga własna - sky-color)

zobacz więcej

1916 r. Dąbrowa - Widok z kościoła na Hutę Bankową (Brandys)

Pocztówka wydana przez R. Brandysa w 1916 roku. Jest to panorama Dąbrowy zrobiona z wieży kościoła MBA. Brandys wykorzystywał ten sam widok w kolejnych latach, przez co pocztówka z tym widokiem stała się jedną z najpopularniejszych dąbrowskich pocztówek. nie umniejsza to faktu, że jest to najstarszy widok Dąbrowy wykonany z wieży kościoła.
Zdjęcie na pocztówce świetnie pokazuje jak rozwijała się Dąbrowa. Wyraźnie widać odrębność Kolonii Huta Bankowa. Dopiero wybudowanie Dworca Nadwiślańskiego (który jest widoczny zaraz po prawej stronie) i Kościoła MBA spowodowało scalanie się z Kolonią Reden w jedną aglomerację miejską.

zobacz więcej

1916 r. Widoki Dąbrowy (Brandys)

Sześciowidokowa pocztówka wydana przez R. Brandysa w 1916 roku. Widoki Dąbrowy zamieszczone na pocztówce są inne niż na pocztówce wydanej w 1914 roku, ale także każdy z nich był wydany jako samodzielna pocztówka.
Ciekawostką jest, że pocztówka posiadała błędy drukarskie w opisie poszczególnych widoków, które były później korygowane, co pachnie dużą prowizorką. Mało tego - pocztówka znalazła się w sprzedaży, została kupiona i wysłana w 1919 roku do Paryża.

(Uwaga własna - sky-color)

zobacz więcej

1916/1917 r. Dąbrowa - Szkoła Sztygarów (Brandys)

Pocztówka wydana przez R. Brandysa na przełomie 16/17 roku. Przedstawia dąbrowską Sztygarkę w II dekadzie XX wieku, pałacowy budynek zaprojektowany przez słynnego architekta Franciszka Marię Lanciego na początku XIX wieku.

(Uwaga własna - seria ceglana)

zobacz więcej

1916/1917 r. Dąbrowa - Ulica Francuska (Brandys)

Pocztówka R. Brandysa wydana w na przełomie 1916/1917 roku przedstawiająca ulicę Francuską (obecnie Żeromskiego). Jest to kolorowana w stylu całej serii wersja wydanej wcześniej pocztówki.

(Uwaga własna - seria ceglana)

zobacz więcej

1916/1917 r. Dąbrowa - Widok z kościoła na Hutę Bankową (Brandys)

Pocztówka wydana przez R. Brandysa na przełomie 1916/17 roku. Jest to panorama Dąbrowy zrobiona z wieży kościoła MBA z widokiem na Kolonię Huta Bankowa i obecne centrum. Pocztówka jest kolejną wersją popularnego u Brandysa widoku, pokolorowana w stylu charakterystycznym dla tej serii.

(Uwaga własna - seria ceglana)

zobacz więcej

1916/1917 r. Dąbrowa - Ulica Klubowa (Brandys)

Pocztówka wydana przez R. Brandysa na przełomie 1916/17 roku. Widok ulicy Klubowej (obecnie 3-go Maja) od strony skrzyżowania z ulicą Szosową (obecnie Sobieskiego) w wersji kolorowanej w stylu całej serii pocztówek.

(Uwaga własna - seria ceglana)

zobacz więcej

1916/1917 r. Dąbrowa - Klub (Brandys)

Pocztówka wydana przez R. Brandysa na przełomie 1916/1917 roku przedstawiająca Klub przy ulicy Klubowej, czyli popularną Resursę (Obywatelską) przy obecnej ulicy 3-go Maja.

(Uwaga własna - seria ceglana)

 

zobacz więcej

1916/1917 r. Dąbrowa - Kościół (Brandys)

Kolejna edycja pocztówki z widokiem Kościoła Matki Boskiej Anielskiej w Dąbrowie. Tym razem w wersji "ceglanej", która została wydana przez R. Brandysa na przełomie 1916/17 roku.

(Uwaga własna - seria ceglana)

zobacz więcej

1916/1917 r. Dąbrowa - Koszary na Redenie (Brandys)

Pocztówka wydana przez R. Brandysa na przełomie 1916/1917 roku przedstawiająca budynek tzw. Koszar na Redenie. Jest to jedna z inwestycji rządowych Królestwa Polskiego na początku XIX wieku w Dąbrowie. Budynek przeznaczony był dla członków Korpusu Górniczego i przez długie lata istnienia pełnił różne funkcje, głównie kwaterunkowe, a także administracyjne, medyczne i szkolne. Nazwa Koszary przyjęła się ze względu na jego budowę (miał ponad 100 metrów długości) i pewnie od wojskowego charakteru Korpusu Górniczego.

(Uwaga własna - seria ceglana)

 

zobacz więcej

1916/1917 r. Dąbrowa - Odkrywka Cieszkowska w roku 1866 (Brandys)

Bardzo nietypowa dla Brandysa pocztówka wydana na przełomie 1916/1917 roku, przedstawiająca już wtedy nieistniejącą kopalnię Cieszkowski. Do produkcji pocztówki Brandys wykorzystał zdjęcie Odkrywki Cieszkowskiej wykonane przez Maksymiliana Fajansa w 1864 roku.
Kopalnia Cieszkowski położona była blisko centrum Dąbrowy w obszarze późniejszej działalności Kopalni Paryż, pomiędzy Hutą Bankową a torami Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Była to jedna z pierwszych dąbrowskich kopalń. Powstała w 1846 roku a jej działalność zakończył pożar w 1873 roku.

Pocztówka Brandysa jest słabej jakości reprodukcją zdjęcia Fajansa i dopiero oryginał oddaje niesamowitość widoku dąbrowskiej odkrywki.

(KLIKNIJ ZOBACZ WIĘCEJ)

zobacz więcej

1916/1917 r. Dąbrowa - Wnętrze Kościoła (Brandys)

Pocztówka wydana przez R. Brandysa na przełomie 1916/1917 roku przedstawiająca prezbiterium Kościoła Matki Boskiej Anielskiej w Dąbrowie.

(Uwaga własna - seria ceglana)

zobacz więcej

1916/1917 r. Dąbrowa - Dworzec DŻWW (Brandys)

Dworzec Drogi Żelaznej Warszawsko Wiedeńskiej w Dąbrowie na pocztówce wydanej na przełomie 1916/17 roku przez R. Brandysa w wersji kolorowanej w charakterystyczny dla serii sposób.

(Uwaga własna - seria ceglana)

zobacz więcej

1916/1917 r. Dąbrowa - Rezerwuary na Kopalni Reden (Brandys)

Unikalny widok na pocztówce wydanej przez R. Brandysa w latach 1916/1917 przedstawiający fragment Kopalni Reden. Zdjęcie pokazuje rezerwuary wody z widokiem na kościół. Duży i mały budynek po lewej stronie to część infrastruktury kopalni Reden. Porównując perspektywę z jakiej zostało zrobione zdjęcie można przypuszczać, że betonowe konstrukcje rezerwuarów zostały później wykorzystane do budowy (nieistniejącego już) basenu kąpielowego w Parku Hallera.

(Uwaga własna - seria ceglana)

zobacz więcej

1918 r. Dąbrowa - Widok Dąbrowy z Kopalni Reden

Pocztówka na papierze fotograficznym firmy Cellofix-Postkarte wysłana z Dąbrowy w 1918 roku, jeszcze w czasie I Wojny Światowej. Zdjęcie przedstawia panoramę Dąbrowy z Kopalni Reden. Na głównym planie stara odkrywka kopalni, która obecnie przyjęła formę Parku Miejskiego.

zobacz więcej

1917 r. Dąbrowa - Ulica 3-go Maja (Brandys)

Pocztówka R. Brandysa wydana w 1917 roku, ale przedstawiająca widok ulicy 1-go Maja przed wybuchem I Wojny Światowej. Ciekawy widok przedstawiający bardziej oddalony od centrum Dąbrowy fragment ulicy.

zobacz więcej

1917 r. Strzemieszyce - Ulica Warszawska (Brandys)

Pocztówka wydana przez R. Brandysa w 1917 roku przedstawiająca ulicę Warszawską. Widok bardzo podobny do widoku na pocztówce wydanej rok wcześniej przez tego samego wydawcę, ale wyraźnie widać, że zdjęcia robione były w różnych okresach, prawdopodobnie jeszcze pod zaborem rosyjskim, przed wybuchem Wojny.

zobacz więcej

1917 r. Dąbrowa - Widok z kościoła na Hutę Bankową (Brandys)

Pocztówka wydana przez R. Brandysa na przełomie 1916/17 roku. Panorama Dąbrowy zrobiona z wieży kościoła MBA z widokiem na Kolonię Huta Bankowa i obecne centrum. Chyba najładniejsza wersja tego widoku. Kolorowanie czarno-białego zdjęcia przeprowadzono w stonowany sposób, wydaje się również, że detale są bardziej wyraziste niż na innych wersjach.

zobacz więcej

1917 r. Dąbrowa - Skwer przy ulicy Króla Jana Sobieskiego (Brandys)

Pocztówka wydana przez R. Brandysa w 1917 roku, przedstawiająca skwer przylegający do ulicy Sobieskiego w samym centrum Dąbrowy. Zdjęcie skweru wykonane jest z innej perspektywy niż na bardziej popularnej u Brandysa pocztówce eksponującej fontannę. Skwer przylegał również do widocznej na zdjęciu ulicy Ogrodowej (przez krótki okres nazywanej Łabędzką). Cały teren pełni do dzisiaj funkcje parku śródmiejskiego (może bardziej śródsupermarketowego). Kiedyś nazywany był Parkiem Dezona, a jeszcze niedawno Małpim Gajem.

zobacz więcej

1917 r. Widoki Dąbrowy (Brandys) v1

Sześciowidokowa pocztówka wydana przez R. Brandysa w 1917 roku. Zmieniona jest trochę kompozycja widoków Dąbrowy i ta wersja pocztówki różni się od wydawanych w poprzednich latach. W tym przypadku Brandys użył również charakterystycznych dla siebie "widoków" z których każdy był wydany jako samodzielna pocztówka.

zobacz więcej

1917 r. Widoki Dąbrowy (Brandys) v2

Sześciowidokowa pocztówka wydana przez R. Brandysa w 1917 roku. Zmieniona jest trochę kompozycja widoków Dąbrowy i ta wersja pocztówki różni się od wydawanych w poprzednich latach. W tym przypadku Brandys użył również charakterystycznych dla siebie "widoków" z których każdy był wydany jako samodzielna pocztówka.

zobacz więcej

1918 r. Dąbrowa - Ulica Henryka Sienkiewicza (Brandys)

Pocztówka wydana przez R. Brandysa w 1918 roku przedstawiająca widok na ulicę Sienkiewicza patrząc ze skrzyżowania z ulicą Sobieskiego. Na rogu księgarnia Julii Ringman, wcześniej Rowińskiego, a jeszcze wcześniej Kostrzeńskiego.

 

zobacz więcej

1918 r. Dąbrowa - Ulica Ulman (Brandys)

Pocztówka R. Brandysa wydana w 1918 roku przedstawiająca jedną z głównych arterii Dąbrowy, ulicę Ulman. Dzisiaj jest to Ulica Stefana Okrzei i pozostał tylko jej pierwszy fragment pomiędzy 3-go Maja a Sienkiewicza. Niegdyś ulica biegła dalej równolegle do dzisiejszej ulicy Dąbrowskiego. Na zdjęciu uchwycony został niesamowity koloryt ulicy i codzienne życie mieszkańców.

zobacz więcej

1918 r. Dąbrowa - Ulica Łabędzka (Brandys)

Pocztówka R. Brandysa wydana w 1918 roku przedstawiająca ulicę Łabędzką. Ulica łączyła Dzielnicę Łabędzka (Łabęcka) z centrum Dąbrowy, a pomiędzy nią a Ulicą Sobieskiego leżał park Dezona, tzw. Małpi Gaj. Wybudowanie bocznicy kolejowej przy Dworcu przedzieliło ulicę - część bliższą centrum nazwano Ogrodową.

zobacz więcej

1918 r. Dąbrowa - Ulica Króla Jana Sobieskiego (Brandys)

Pocztówka wydana przez R. Brandysa w 1918 roku przedstawiająca główną ulicę Dąbrowy, Sobieskiego. Patrząc chronologicznie jest to pierwsza pocztówka pokazująca Ulicę Sobieskiego po gruntownej modernizacji - szerokie chodniki, posadzone drzewka, wybrukowana nawierzchnia. Na rogu po prawej stronie księgarnia Julii Ringman  (wcześniej Rowińskiego, a jeszcze wcześniej Kostrzeńskiego).

Główny cel pocztówek Brandysa był komercyjny, a nie dokumentacyjny, dlatego trudno jest także w tym przypadku datować wykorzystane zdjęcie. Wystrój ulicy świadczy o jakimś doniosłym święcie. Nie sugerował bym się rokiem wydania pocztówki tj. 1918, że to jest odzyskanie niepodległości. Bardziej pasujące wydarzenia to wybuch I Wojny Światowej i przejęcie władzy przez Straże i Komitety Obywatelskie lub nadanie Dąbrowie praw miejskich.

zobacz więcej

1918 r. Dąbrowa - Kościół (Brandys) v1

Edycja z 1918 roku pocztówki z popularnym widokiem Kościoła Matki Boskiej Anielskiej w Dąbrowie wydana przez R. Brandysa.

zobacz więcej

1918 r. Dąbrowa - Ulica Francuska (Brandys)

Pocztówka R. Brandysa wydana w 1918 roku przedstawiająca ulicę Francuską, obecnie Żeromskiego. Brandys już we wcześniejszych latach wykorzystał na pocztówkach to samo zdjęcie. W tym przypadku kolorowanie tylko budynków i cieniowanie nieba daje bardzo ciekawy efekt.

zobacz więcej

1918 r. Dąbrowa - Kościół (Brandys) v2

Kolejna wersja pocztówki wydanej w 1918 roku przez R. Brandysa wykorzystująca popularny widok Kościoła Matki Boskiej Anielskiej w Dąbrowie.

zobacz więcej

1918 r. Dąbrowa - Widok z kościoła na Hutę Bankową (Brandys)

Pocztówka wydana przez R. Brandysa na przełomie 1918 roku. Kolejna wersja panoramy Dąbrowy zrobionej z wieży kościoła MBA z widokiem na Kolonię Huta Bankowa i obecne centrum. Wyjątkowości pocztówce dodają stemple z polskim orłem. Można przypuszczać, że pocztówka została ostemplowana na fali euforii związanej z odzyskiwaniem niepodległości.

zobacz więcej

1918 r. Dąbrowa - Skwer przy ulicy Króla Jana Sobieskiego (Brandys)

Stwarzająca efekt kolorowania wersja pocztówki wydanej przez R. Brandysa w 1918 roku, wykorzystująca zdjęcie przedstawiająca skwer przylegający do ulicy Sobieskiego w centrum Dąbrowy. Obszar widoczny na zdjęciu nazywany był Parkiem Dezona, znacznie później przyjęła się nazwa Małpi Gaj. Do dzisiaj jest to spory kawałek zieleni w centrum miasta.

zobacz więcej

1918 r. Dąbrowa - Ulica Dąbrowska (Brandys)

Pocztówka wydana przez R. Brandysa w 1918 roku przedstawiająca ulicę Dąbrowską (obecnie Dąbrowskiego). Zdjęcie zrobione jest ze skrzyżowania z ulicą Sienkiewicza w kierunku ulicy Kościuszki. Jest to wersja pocztówki "bez dziewczynki", która na wcześniejszej wersji pocztówki stoi przy kamienicy po prawej stronie, a w tym przypadku została wymazana.

zobacz więcej

1918 r. Strzemieszyce - Szkoła Kolejowa (Kruszyńska)

Pocztówka wydana nakładem księgarni St. Kruszyńskiej w Strzemieszycach przez R. Brandysa w 1918 roku. Na pocztówce wykorzystano zdjęcie jeszcze z czasów zaboru rosyjskiego Szkoły Kolejowej w Strzemieszycach, która zlokalizowana była "za remizą" w dzielnicy Strzemieszyc Czernica.

zobacz więcej

1916 r. Strzemieszyce - Most kolejowy (Brandys) v1

Słynny most kolejowy w Strzemieszycach na pocztówce wydanej przez R. Brandysa w 1916 roku. Jest to wiadukt Kolei Iwanogrodzko-Dąbrowskiej nad torami Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Było to pierwsze tego typu skrzyżowanie kolejowe na terenach Królestwa Polskiego. Kolej Iwanogrodzko-Dąbrowska była szerokotorowa wg standardów rosyjskich, natomiast tory zbudowanej prawie 40 lat wcześniej Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej miały standard zachodni.

(Uwaga własna - seria sky-color)

zobacz więcej

1915 r. Gołonóg - Placówka Departamentu Bezpieczeństaw Kolejowego

Pocztówka fotograficzna z 1915 roku. Zdjęcie przedstawia austriackich żołnierzy Departamentu Bezpieczeństwa Kolejowego przed nieustalonym budynkiem na Gołonogu. Nie była to samodzielna jednostka, ale sekcja podlegająca dowództwu w Strzemieszycach.

(KLIKNIJ ZOBACZ WIĘCEJ)

 

zobacz więcej

1916 r. Dąbrowa - Kościół MBA, komunia (Radzikowski)

Fotografia pocztówkowa wykonana przez Romana Radzikowskiego w 1916 roku, będąca pamiątką komunii świętej. Jedna z dziewczynek to nijaka Janina Ciszewska, natomiast ksiądz to Aleksy Kłysiński, który w czasie I Wojny Światowej był wikariuszem w dąbrowskim Kościele MBA.

zobacz więcej

1918 r. Dąbrowa - Szkoła Górnicza (Brandys)

Pocztówka R. Brandysa wydana w 1918 roku przedstawiająca dąbrowską Sztygarkę w okresie I Wojny Światowej. Wraz z wkroczeniem wojsk austriackich w Szkole Górniczej przerwano naukę, a sam budynek został przekształcony w koszary wojskowe i taka sytuacja trwała do końca wojny. Zdjęcie wykorzystane na pocztówce przedstawia mszę polową.

zobacz więcej

1916 r. Bahnhof Strzemieszyce (Schmelzer) v2

Pocztówka wydana około 1916 roku przez Karla Schmelzera z Wiednia. Kadr przedstawiający Dworzec Nadwiślański w Strzemieszycach podczas I Wojny Światowej. Na peronie tylko żołnierze w austriackich mundurach. Prezentowana pocztówka jest jedną z wielu pocztówek z obiegu pocztowego, w tym przypadku adresowaną do Wiednia i potwierdza wzmożoną korespondencję ze Strzemieszyc w okresie wojny.

zobacz więcej

1916 r. Strzemieszyce - Most kolejowy (Brandys) v2

Pocztówka wydana przez R. Brandysa w 1916 roku. Kolorystyczna wersja opisanej wcześniej pocztówki przedstawiająca most kolejowy w Strzemieszycach będący skrzyżowaniem  Kolei Iwanogrodzko-Dąbrowskiej nad torami Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej.

(Uwaga własna - seria sky-color)

zobacz więcej

1918 r. Ząbkowice - Prusak przed Domem Naczelnika (bez wydawcy)

Fotografia pocztówkowa zrobiona pod koniec I Wojny Światowej w Ząbkowicach. Odręczna data 03.03.1918. Przedstawia pruskiego żołnierza przed Domem (raczej Pałacem) Naczelnika. W budynku tym w okresie zaboru rosyjskiego mieszkał Naczelnik V oddziału Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej, natomiast nie wiemy jakie funkcje pełnił podczas pruskiej okupacji.  Obecnie ruina - jeden z wielu zrujnowanych zagłębiowskich zabytków wpisujących się na konto PKP.

zobacz więcej

1915 r. Okolice Ząbkowic, Chata (bez wydawcy)

Pocztówka fotograficzna wysłana w lipcu 1915 roku przez pruskiego żołnierza z Ząbkowic. Jest to jedna z kilku pocztówek wysłanych przez tą samą osobę jako ciekawostka z Królestwa Polskiego - Russ-Polen. Zdjęcie przedstawia wiejskie okolice Ząbkowic (Ujejsce, może Antoniów). Zdjęcie ma również nieocenioną wartość dokumentalną. Ukazuje niezmieniony obraz zagłębiowskiej wsi sięgający czasów zaboru rosyjskiego.
Ciekawostką jest dach chałupy, który jest kryty gontem, a następnie ocieplany słomą, co wyraźnie widać na zdjęciu. Stąd też chaty na zdjęciach z tamtego okresu, czy wcześniej na rycinach, wyglądają jakby kryte strzechą.

zobacz więcej

1915 r. Okolice Ząbkowic, Gospodarstwo (bez wydawcy)

Pocztówka fotograficzna wysłana w czerwcu 1915 roku przez pruskiego żołnierza z Ząbkowic. Jest to jedna z kilku pocztówek wysłanych przez tą samą osobę jako ciekawostka z Królestwa Polskiego (Russ-Polen). Zdjęcie przedstawia wiejskie okolice Ząbkowic (Ujejsce, może Antoniów). W tym przypadku gospodarstwo wraz z mieszkańcami. Zdjęcie ma również nieocenioną wartość dokumentalną. Ukazuje niezmieniony obraz zagłębiowskiej wsi sięgający czasów zaboru rosyjskiego.
 

zobacz więcej

1915 r. Ząbkowice, Antoniów - Most na Trzebyczce (bez wydawcy)

Pocztówka fotograficzna wysłana w czerwcu 1915 roku przez pruskiego żołnierza z Ząbkowic. Jest to jedna z kilku pocztówek wysłanych przez tą samą osobę jako ciekawostka z Królestwa Polskiego (Russ-Polen). Zdjęcie przedstawia most w Antoniowie na rzece Trzebyczka. Zdecydowałem się przypisać pocztówkę do kategorii Etno, gdyż świetnie się wpisuje w serię kilku pocztówek z tych okolic o charakterze typowo etnograficznym.

zobacz więcej

1915 r. Okolice Ząbkowic (bez wydawcy)

Pocztówka fotograficzna wysłana w maju 1915 roku przez pruskiego żołnierza z Ząbkowic. Jest to jedna z kilku pocztówek wysłanych przez tą samą osobę jako ciekawostka z Królestwa Polskiego (Russ-Polen). Zdjęcie przedstawia wiejskie okolice Ząbkowic (Ujejsce, może Antoniów). Na zdjęciu utrwalono obraz zagłębiowskiej wsi sięgający czasów zaboru rosyjskiego.

zobacz więcej

1915 r. Ząbkowice - Chłopiec (bez wydawcy)

Pocztówka fotograficzna wysłana w marcu 1915 roku przez pruskiego żołnierza z Ząbkowic. Jest to jedna z kilku pocztówek wysłanych przez tą samą osobę jako ciekawostka z Królestwa Polskiego (Russ-Polen). W tym przypadku typowe niemieckie poczucie humoru.

zobacz więcej

1915 r. Pferde-Spital Niwka des k.u.k. 1. Armee Etappenkommandos (karta)

Wojskowa karta pocztowa używana przez wojska austriackie (feldpostkarte) z okresu I Wojny światowej. Pferde-Spital Niwka des k.u.k. 1. Armee Etappenkommandos to Szpital dla koni na Niwce przy komendzie etapowej cesarskiej i królewskiej 1 Armii.
Niwka tak jak niektóre dzielnice należące obecnie do Sosnowca tj. Zagórze, Klimontów, Porąbka, Ostrowy Górnicze i Kazimierz Górniczy, znalazły się w austriackiej strefie okupacyjnej w której Dąbrowa Górnicza odgrywała kluczową rolę. W Dąbrowie mieściła się Komenda Obwodowa (Powiatowa) - K. u. k. Kreiskommando Dombrowa, natomiast charakter administracji austriackiej był typowo wojskowy, stąd też Dąbrowa stała się ośrodkiem decyzyjności zarówno administracyjnej, gospodarczej i wojskowej.

Prezentowana karta pocztowa została wysłana z poczty etapowej w Dąbrowie i cenzurowana również w Dąbrowie w komendzie obwodowej (K.u.k. Kreiskommando Dombrowa – Zensurstelle). Nadawcą był szpital dla koni, co może wydawać się śmieszne, ale konie w I Wojnie światowej odgrywały istotną rolę.

 

zobacz więcej

1917 r. Administracya "Gazety Polskiej" w Dąbrowie Górniczej

Karta pocztowa wysłana w czerwcu 1917 roku przez Administrację Gazety Polskiej w Dąbrowie Górniczej. "Gazeta Polska" to dziennik polityczno - społeczny wydawany w latach  1914 - 1918 w Dąbrowie Górniczej pod redakcją prof. dr Michała Janika. Zasięgiem obejmował m.in.: Dąbrowę, Sosnowiec, Będzin, Zagórze, Strzemieszyce, Czeladź, Zawiercie, Częstochowę, Piotrków, Gołonóg, Sławków, Olkusz, Miechów, Kielce, Bolesław.

Redakcja Gazety Polskiej mieściła się w Dąbrowie przy ulicy Targowej 10, natomiast Administracja na ulicy Szosowej 9 i stamtąd właśnie została nadana prezentowana karta pocztowa.  Gazeta drukowana była również w Dąbrowie w Drukarni J. Lewicki i E. Mirek, Klubowa 4.

Treści drukowane w Gazecie Polskiej to głównie wydarzenia na frontach wojennych z wyraźnym wrogim nastawieniem do Rosji Carskiej. Duża sympatia do Legionów Polskich. Poruszano szeroko bieżącą problematykę międzynarodową podając fakty bez ich komentowania. Omawiano również sytuację społeczno-ekonomiczną i polityczną na ziemiach polskich.

zobacz więcej

1917 r. Magistrat Miasta Dąbrowy (karta)

Karta pocztowa wysłana przez Magistrat Miasta Dąbrowy w styczniu 1917 roku. Urząd mieścił się w budynku przy ul. Klubowej 22 (obecnie 3-go Maja), który został zakupiony jeszcze przez gminę w 1910 roku. Miały tam siedzibę władze miasta, wcześniej gminy, później powiatu.

Prezentowana karta pocztowa została wysłana podczas okupacji austriackiej, a korespondencja na niej jest w języku niemieckim. Sama karta to oficjalny druk z nadrukowaną opłatą pocztową tzw. całostka.

Cenione przez kolekcjonerów archiwa związane z Magistratem Dąbrowy to pieniądz zastępczy i znaczki skarbowe, których był emitentem.

zobacz więcej

1915 r. 5 Haller Postkarte - K.u.k. Etappenpostamt Dąbrowa in Polen (karta)

Karta pocztowa o nominale 5 halerzy wysłana w maju 1915 roku z Dąbrowy jako prywatna korespondencja. Wyraźne pieczątki - pocztowa (Cesarska i królewska Poczta Etapowa) i cenzury (Cesarska i królewska Komenda Obwodowa).

zobacz więcej

1915 r. K. u. K. Gendarmeriepostenkommando (karta)

Karta pocztowa typu "feldpostkorrespondenzkarte" przeznaczona do korwspondencji wojskowej Austro-Węgier. Karta wysłana w czerwcu 1915 roku z posterunku żandarmerii wojskowej - K. u. K. Gendarmeriepostenkommando.
Zadaniem Żandarmerii Austro-Węgier było utrzymywanie porządku publicznego i bezpieczeństwa w głębi okupowanych przez monarchię terenów. W Dąbrowie mieściła się Komenda Obwodowa Żandarmerii, której podlegały placówki w przynależnych do obwodu dąbrowskiego gminach - w 1915 roku były to placówki w Choronii, Gołonogu, Kromołowie, Łośniu, Niegowej, Rokitnie, Włodowicach, Zagórzu i Żarkach.

Prezentowana karta pocztowa pochodzi z placówki żandarmerii w Kromołowie i została wysłana z poczty etapowej w Dąbrowie.

zobacz więcej

1918 r. Gemeinsame Repräsentanz der Landesbank und der Industriebank in Dąbrowa (koperta)

Gemeinsame Repräsentanz der Landesbank und der Industriebank des Königreichs Galizien und Lodomerien samt dem Grossherzogtume Krakau in Dąbrowa czyli Wspólne Przedstawicielstwo Landesbanku i Industriebanku Królestwa Galicji i Lodomerii wraz z Wielkim Księstwem Krakowskim w Dąbrowie.

Dąbrowa w okresie okupacji austriackiej włączona została do Galicji. Na okupowane tereny za wojskami wkroczyli finansiści. Dąbrowa jako ważny i bardzo rozwinięty ośrodek przemysłowy musiała posiadać wiele przedstawicielstw banków. Jednym z nich jest przedstawicielstwo Landesbanku i Industriebanku Galicji.

Prezentowana koperta jest z okresu I Wojny Światowej i wydrukowana została w 1916 roku dla Wspólnego Przedstawicielstwa Landesbanku i Industriebanku Królestwa Galicji i Lodomerii wraz z Wielkim Księstwem Krakowskim w Dąbrowie, co świadczy o obecności tej instytucji na Zagłębiu od co najmniej 1916 roku. W nagłówku wydrukowano herb Królestwa Galicji i Lodomerii.

zobacz więcej

1896 r. (1916 r.) Towarzystwo Akcyjne Zakładów Hutniczych Huta Bankowa w Dąbrowie Górniczej (Gub. Piotrkowska)

Koperta firmowa Towarzystwa Akcyjnego Zakładów Hutniczych Huta Bankowa w Dąbrowie Górniczej. Jest dosyć problematyczna i jednocześnie bardzo ciekawa. Z pewnością została wysłana w okresie okupacji austriackiej o czym świadczą austriackie znaczki oraz okrągła wojskowa pieczęć. Fakt ten zaprzecza ogólnie przyjętemu twierdzeniu, że Huta Bankowa w czasie I Wojny Światowej zawiesiła swoją działalność, ponieważ wysłany list jest jednak przejawem jakiejś aktywności.
Sama koperta została wydrukowana znacznie wcześniej w okresie zaboru rosyjskiego - świadczy o tym carski orzeł oraz użycie nazwy Gubernia Piotrkowska, rosyjskiej jednostki administracyjnej. Rok 1896 pod godłem Rosji świadczy, że kopertę wydrukowano jeszcze w okresie dzierżawy Huty przez Towarzystwo.
Użycie nazwy Dąbrowa z określeniem Górnicza jest natomiast wytłumaczalne i powszechnie stosowane już na przełomie XIX i XX wieku.

zobacz więcej

1916 r. K.u.k. Etappenpostamt "a" Dąbrowa in Polen (koperta)

1916 rok, I Wojna Światowa, okupacja austriacka. Koperta w niestandardowym formacie, forma kolekcjonerska. Znaczki Bośnia i Hercegowina ostemplowane na poczcie etapowej w Dąbrowie "K.u.k. Etappenpostamt Dąbrowa in Polen" stemplem pocztowym z rzadkim wyróżnikiem "a".

zobacz więcej

1916 r. K.u.K. Kreiskommando Dąbrowa Finanzverwaltung (koperta)

Podczas I Wojny Światowej Dąbrowa Górnicza znalazła się w austriackiej strefie okupacyjnej i od początku stała się ośrodkiem decyzyjności administracyjnej, gospodarczej i wojskowej pełniąc rolę powiatu. W Dąbrowie Austriacy zlokalizowali Komendę Obwodową (Powiatową) - Kreiskommando oraz inne urzędy, które miały charakter typowo wojskowy, a na ich czele stali austriaccy oficerowie.

Prezentowana koperta ostemplowana jest pieczęcią administracji finansowej komendy obwodowej (powiatowej) w Dąbrowie.

zobacz więcej

1915 r. DRUKARNIA "St. Święcki" w Dąbrowie (Koperta)

Koperta firmowa wysłana w 1915 roku, pochodząca z Drukarni "St. Święcki" w Dąbrowie. Z tyłu koperty również nadruk firmowy informujący, że firma Stanisława Święckiego posiada dwa zakłady w Dąbrowie i w Kielcach.

(KLIKNIJ ZOBACZ WIĘCEJ)

zobacz więcej

1917 r. Krzykawka (Brandys)

Bardzo ciekawa kartka pocztowa wydana przez R. Brandysa na przełomie 1916/1917 roku w tzw. serii ceglanej. Przedstawia miejsce bitwy pod Krzykawką, w której 5 maja 1863 roku poległ włoski pułkownik (polski generał) Francesco Nullo, dowódca ochotników włoskich, tzw. garibaldczyków, którzy wzięli udział w powstaniu styczniowym. Oddział ten został skierowany przez Rząd Narodowy w kierunku Zagłębia, aby tam wzmocnić powstanie. Gdyby dotarł z pewnością wzbogaciłby kartę historii walk niepodległościowych na Zagłębiu.

Na krzyżu można odczytać napis "Legioniści R. 1915 - Powstańcom R. 1863". Napis rozdzielony jest symbolem swastyki.

 

zobacz więcej

1915 r. Dąbrowa - Departament Wojskowy Biuro Werbunkowe (karta) (1)

Karta pocztowa typu "feldpostkorrespondenzkarte" przeznaczona do korespondencji wojskowej Austro-Węgier. Karta wysłana w sierpniu 1915 roku z Biura Werbunkowego Departamentu Wojskowego w Dąbrowie. Departament Wojskowy był agendą Naczelnego Komitetu Narodowego i w pierwszych latach wojny prowadził akcję werbunkową do Legionów Polskich. Centrala Departamentu Wojskowego NKN znajdowała się w Piotrkowie Trybunalskim, jego szefem był ppłk Władysław Sikorski. W Dąbrowie Górniczej mieściło się jedno z Biur Werbunkowych.

zobacz więcej

1916 r. Oficer Werbunkowy Legionów Polskich w Dąbrowie (karta)

Karta pocztowa typu "feldpostkorrespondenzkarte" przeznaczona do korespondencji wojskowej Austro-Węgier. Karta wysłana w lutym 1916 roku z Biura Werbunkowego Departamentu Wojskowego w Dąbrowie.
Biura Werbunkowe funkcjonowały do końca 1916 roku, natomiast prezentowana karta jest z okresu kiedy emisariusze w Biurach zostali zastąpieni przez Oficerów Werbunkowych.
Ciekawostką jest odmiana nazwy Dąbrowa, która stawia nas przed ciekawym dylematem językoznawczym. Na pieczęci jest "w Dąbrowej" i nie jest to na pewno przypadkowy błąd.

zobacz więcej

1915 r. Dąbrowa - całostka pocztowa (karta)

Karta pocztowa, tzw. całostka z nadrukowanym znaczkiem pocztowym, wysłana z Dąbrowy we wrześniu 1915 roku. Ładnie odbity kasownik z rzadziej występującym wyróżnikiem "a".

zobacz więcej

1916 r. Dąbrowa - całostka pocztowa (karta)

Karta pocztowa, tzw. całostka z nadrukowanym znaczkiem pocztowym, wysłana z Dąbrowy w grudniu 1916 roku. Dodatkowo doklejona seria znaczków o niskich nominałach z Cesarzem Austrii Franciszkiem Józefem.

zobacz więcej

1916 r. ZEITUNGSVERSCHLEISSSTELLE A. Schönhof Dąbrowa (karta)

Karta pocztowa wysłana w marcu 1916 roku z Dąbrowy, której nadawcą był nijaki A. Schönhof, który w czasie okupacji austriackiej prowadził punkt prasowy na ulicy Szosowej (obecnie Sobieskiego).

zobacz więcej

1916 r. 2 ga Kolonja skautowa w Michałowicach - Gimnastyka poranna (I Dąbrowska Drużyna Skautowa)

Pocztówka wydana przez I Dąbrowską Drużynę Skautową im. D. Czachowskiego z okazji kolonii organizowanych w 1916 roku w Michałowicach pow. Pińczów (prawdopodobnie chodzi o Michałów).
Dąbrowski skauting działał prężnie również podczas okupacji austriackiej, co musiało nie być łatwe, gdyż trwała wtedy I Wojna Światowa i prowadzone były szerokie działania wojenne.

Po wojnie w 1919 roku słowo skauting zmieniono na harcerstwo i kontynuatorem działalności I Dąbrowskie Drużyny Skautowej była I Zagłębiowska Drużyna Harcerska. Jak widać harcerskie "pocztówkowe" tradycje sięgają samych początków dąbrowskiego harcerstwa.

zobacz więcej

1915 r. Dąbrowa - Dworzec kolejowy, żołnierze

Dworzec "Wiedeński" w Dąbrowie około 1915 roku - podczas I Wojny Światowej. Komitet powitalny lub pamiątkowe zdjęcie załogi Dworca. Trudno określić czy to są Prusacy czy Austriacy, prawdopodobnie towarzystwo jest mieszane - są ci i ci. Budynek dworca był austriacki, a granica przebiegała wzdłuż torów kolejowych. natomiast widoczne na zdjęciu ogrodzenie urzeczywistnia granicę między okupantami. Podobne ogrodzenia widywane są na zdjęciach z tamtego okresu na dworcach w Ząbkowicach i Będzinie - w Gołonogu pewnie też takie było.
Dobra jakość zdjęcia z bardzo dobrze widocznymi detalami, pozwala precyzyjnie datować powstania dąbrowskiego dworca - napis na budynku wskazuje na 1888 rok.

Podziękowania dla Andrzeja Lorenca za przekazanie pocztówki do mojego archiwum.

zobacz więcej

1917 r. Widoki Strzemieszyc (Brandys)

Siedmiowidokowa pocztówka wydana przez R. Brandysa w 1917 roku z widokami Strzemieszyc. Oprócz tego, że każdy widok był wydany jako samodzielna pocztówka, to sama pocztówka wydawana była w różnych latach i seriach.

zobacz więcej

1918 r. Strzemieszyce - Dworzec D.Ż.D.D. (Kruszyńska)

Pocztówka wydana nakładem księgarni St. Kruszyńskiej w Strzemieszycach przez R. Brandysa w 1918 roku. Na pocztówce wykorzystano zdjęcie jeszcze z czasów zaboru rosyjskiego przedstawiające Dworzec Nadwiślański w Strzemieszycach. Stacja szerokotorowej Kolei (Drogi Żelaznej) Iwanogrodzko-Dąbrowskiej, Dworzec nazywany był również nadwiślańskim, radomskim albo północnym. W tym przypadku w opisie użyto skrótu D.Ż.D.D. - Droga Żelazna Dęblińsko-Dąbrowska.

zobacz więcej

1915 r. K.u.K. Epidemiespital Strzemieszyce (koperta)

List z okresu I Wojny Światowej, wysłany 26 marca 1915 roku z Wojskowego Szpitala Epidemicznego w Strzemieszycach pocztą wojskową.

Do wyjaśnienia jest gdzie mieścił się szpital, ale data nadania listu sugeruje, że działał zaraz po wejściu wojsk austriackich.

Na kopercie pieczątka K.u.K. Epidemiespital Strzemieszyce, pieczątka "Von der Armee im Felde" (z wojska w terenie) oraz pieczątka "dezinfiziert" co oznacza zdezynfekowany. 

List zachował się w całości z korespondencją (kliknij zobacz więcej ...)

zobacz więcej

1918 r. K.u.K. Heeresbahn Nord, Kommando des Betriebsbataillons I. Strzemieszyce (koperta)

Koperta z okresu I Wojny Światowej, wysłana w jej końcowym okresie w styczniu 1918 roku. Nadawcą jest Dowództwo I Batalionu Operacyjnego Kolei Wojskowej Północ w Strzemieszycach.

List został wysłany z poczty w Dąbrowie Górniczej. ,

(kliknij zobacz więcej ...)

zobacz więcej

1918 r. Strzemieszyce - Ulica Warszawska (Kruszyńska)

Pocztówka wydana nakładem księgarni St. Kruszyńskiej w Strzemieszycach przez R. Brandysa w 1918 roku z widokiem ulicy Warszawskiej w Strzemieszycach. Zdjęcie w kolorowanej wersji pojawiło się we wcześniejszych edycjach pocztówek Brandysa.

zobacz więcej