1913 r. Société Française et Italienne des Houillères de Dombrowa (karta)

Karta pocztowa Towarzystwa Francusko-Włoskiego Dąbrowskich Kopalń Węgla, które od końca XIX wieku zarządzało dąbrowskimi kopalniami - Ksawery(Koszelew), Cieszkowski, Nowa, Łabęcki i Hieronim. W 1899 roku zostały one scalone w jeden zakład o nazwie Kopalnia Paryż.

Karta pochodzi z pierwszego okresu działalności Towarzystwa pod zaborem rosyjskim. Została ona przerwana zawieruchą wojenną. Po okresie eksploatacji Kopalni Paryż przez Austriaków podczas I Wojny Światowej i krótkim okresie zarządzania przez władze polskie, Towarzystwo Francusko-Włoskie Dąbrowskich Kopalń Węgla ponownie przejmuje Kopalnię Paryż i zarządza nią do wybuchu II Wojny Światowej.

zobacz więcej

1924 r. Towarzystwo Francusko-Włoskie Dąbrowskich Kopalń Węgla (karta)

Karta pocztowa Towarzystwa Francusko-Włoskiego Dąbrowskich Kopalń Węgla w Dąbrowie Górniczej, spółki zarządzającej Kopalnią Paryż. Karta pochodzi z drugiego okresu działalności Towarzystwa w okresie międzywojennym, kiedy to ponowie wzięła pod zarząd Kopalnię Paryż i zarządza nią do wybuchu II Wojny Światowej.
Ciekawostka - karta została wysłana w marcu 1924 roku, czyli ostatnim miesiącu hiperinflacji. Znaczki pocztowe są w nominałach określanych Marką Polską.

zobacz więcej

1944 r. Auffang-Holzhandlung Dombrowa O/S (karta)

Karta pocztowa wysłana z Dąbrowy Górniczej w 1944 roku. Nadawcą była Handlowa Spółka Subsydiarna Na Potrzeby Wojenne w Dystrykcie Górny Śląsk Sp. z o.o. Kierownictwo Sosnowieckiego Zrzeszenia Obróbki Drewna.
Auffanggesellschaft für Kriegsteilnehmerbetriebe des Handels im Gau Oberschlesien G.m.b.H w skrócie Auffang-Holzhandlung Dombrowa O/S jest  to jakaś hitlerowska spółka zajmująca się drewnem, mająca siedzibę w Dąbrowie na ulicy Redenstrasse 2, czyli na Królowej Jadwigi 2 w nieistniejącym obecnie budyneku na przeciwko poczty, tzw. Współczesnym. Słowo "Gau" w nazwie spółki to faszystowska regionalna jednostka administracyjna jakim był Oberschlesien czyli Górny Śląsk. Dąbrowa Górnicza podczas okupacji była przyłączona do Rzeszy i scalona ze Śląskiem.

(KLIKNIJ ZOBACZ WIĘCEJ)

zobacz więcej

1915 r. Pferde-Spital Niwka des k.u.k. 1. Armee Etappenkommandos (karta)

Wojskowa karta pocztowa używana przez wojska austriackie (feldpostkarte) z okresu I Wojny światowej. Pferde-Spital Niwka des k.u.k. 1. Armee Etappenkommandos to Szpital dla koni na Niwce przy komendzie etapowej cesarskiej i królewskiej 1 Armii.
Niwka tak jak niektóre dzielnice należące obecnie do Sosnowca tj. Zagórze, Klimontów, Porąbka, Ostrowy Górnicze i Kazimierz Górniczy, znalazły się w austriackiej strefie okupacyjnej w której Dąbrowa Górnicza odgrywała kluczową rolę. W Dąbrowie mieściła się Komenda Obwodowa (Powiatowa) - K. u. k. Kreiskommando Dombrowa, natomiast charakter administracji austriackiej był typowo wojskowy, stąd też Dąbrowa stała się ośrodkiem decyzyjności zarówno administracyjnej, gospodarczej i wojskowej.

Prezentowana karta pocztowa została wysłana z poczty etapowej w Dąbrowie i cenzurowana również w Dąbrowie w komendzie obwodowej (K.u.k. Kreiskommando Dombrowa – Zensurstelle). Nadawcą był szpital dla koni, co może wydawać się śmieszne, ale konie w I Wojnie światowej odgrywały istotną rolę.

 

zobacz więcej

1932 r. Kopalnia Węgla Kamiennego Maksymiljan II w Dąbrowie Górniczej (karta)

Kopalnia Węgla Kamiennego "Maksymilian II" w Dąbrowie Górniczej była małą kopalnią działającą jako samodzielna firma w latach 1929 - 1933. Eksploatowała węgiel z pola dzierżawionego od Towarzystwa Akcyjnego Kopalń Węgla Flora. Sama kopalnia zlokalizowana była na wschodnim obrzeżu dzielnicy Staszic, natomiast jej biuro znajdowało się na ulicy Kościuszki 34.
Głównym szybem kopalni był szyb Michał. Kopalnia miała połączenie torowe ze stacją towarową na Staszicu (Stacja Towarowa Zagórze). Tory biegły mniej więcej tak jak obecna ulica Różana.

zobacz więcej

1930 r. Kopalnia Węgla Kamiennego Stanisław w Dąbrowie Górniczej (karta)

Kopalnia Węgla Kamiennego "Stanisław" w Dąbrowie Górniczej była małą kopalnią na Podlesiu, która eksploatowała węgiel z pola dzierżawionego od Towarzystwa Akcyjnego Kopalń Węgla Flora. Jako spółka prowadziła wydobycie w latach 1920 do 1934. Wcześniej posiadała prywatnych właścicieli, a wydobycie prowadzono na jej obszarze metodą odkrywkową już pod koniec XIX wieku.
Kopalnia nie posiadała szybu wydobywczego, natomiast posiadała co najmniej dwie pochylnie - jedną wydobywczą z torowiskiem oraz drugą schodową dla ludzi.

Pozostałością po Kopalni Stanisław są dwie hałdy - Duży i Mały Staś. Duży Staś jest łatwo rozpoznawalny, stanowił w naturalny sposób osłonę strzelnicy na Podlesiu.

zobacz więcej

1943 r. Gemeinschaftslager Dombrowa O/S (karta)

Karta pocztowa wysłana w 1943 roku z obozu przymusowej pracy dla jeńców francuskich oraz cywilnych robotników z Francji w Dąbrowie Górniczej. Obóz mieścił się przy obecnej ulicy Legionów (wtedy Breslauerstrasse 85). Niemcy przetrzymywali tam około 400 Francuzów, których zatrudniali w dąbrowskich zakładach przemysłowych, głównie w kopalniach.

Obozy typu "Gemeinschaftslager" stanowiły system hitlerowskich obozów pracy, który wykorzystywał pracowników z podbitych krajów na potrzeby gospodarki wojennej III Rzeszy. Obozy te podlegały urzędom pracy, a robotnicy byli kierowani tam przymusowo na podstawie rozporządzenia o obowiązku pracy. Obozy nie miały rygoru więziennego, w czasie wolnym od pracy można było przebywać poza terenem obozu.

Prezentowana kartka została wysłana właśnie z takiego obozu. Okrągła czerwona pieczątka oznacza prawdopodobnie cenzurę i spotyka się ją właśnie na korespondencji wychodzącej z obozów pracy. W Dąbrowie istniały obozy pracy również dla innych narodowości, dla Włochów i dla Anglików.

zobacz więcej

1917 r. Administracya "Gazety Polskiej" w Dąbrowie Górniczej

Karta pocztowa wysłana w czerwcu 1917 roku przez Administrację Gazety Polskiej w Dąbrowie Górniczej. "Gazeta Polska" to dziennik polityczno - społeczny wydawany w latach  1914 - 1918 w Dąbrowie Górniczej pod redakcją prof. dr Michała Janika. Zasięgiem obejmował m.in.: Dąbrowę, Sosnowiec, Będzin, Zagórze, Strzemieszyce, Czeladź, Zawiercie, Częstochowę, Piotrków, Gołonóg, Sławków, Olkusz, Miechów, Kielce, Bolesław.

Redakcja Gazety Polskiej mieściła się w Dąbrowie przy ulicy Targowej 10, natomiast Administracja na ulicy Szosowej 9 i stamtąd właśnie została nadana prezentowana karta pocztowa.  Gazeta drukowana była również w Dąbrowie w Drukarni J. Lewicki i E. Mirek, Klubowa 4.

Treści drukowane w Gazecie Polskiej to głównie wydarzenia na frontach wojennych z wyraźnym wrogim nastawieniem do Rosji Carskiej. Duża sympatia do Legionów Polskich. Poruszano szeroko bieżącą problematykę międzynarodową podając fakty bez ich komentowania. Omawiano również sytuację społeczno-ekonomiczną i polityczną na ziemiach polskich.

zobacz więcej

1939 r. Zakład Blacharsko - Mechaniczny W. Lajtner Dąbrowa Górnicza (karta)

Firmowa karta pocztowa wysłana w lipcu 1939 roku przez Zakład Blacharsko - Mechaniczny W. LAJTNER w Dąbrowie Górniczej. Była to firma, która zajmowała się produkcja m.in. kolan cynkowych. Średnice asortymentu wskazują, że były przeznaczone do systemów rynnowych lub wentylacyjnych i produkowane były nie tylko na potrzeby lokalnego rynku - na rewersie prezentowanej kartki znajduje się potwierdzenie wysłania zamówienia, a odbiorcą jest ktoś z Krakowa.
Firma zlokalizowana była pod adresem Sobieskiego 11. Pod tym samym adresem w okresie międzywojennym działała firma Warsztat Blacharski B. Lajtner, której właścicielem był Bernard Lajtner. Najwyraźniej Zakład Blacharsko - Mechaniczny W. LAJTNER to ta sama firma, która tuż przed wybuchem wojny zmieniła nazwę i właściciela.

Lajtner to jedno z nazwisk żydowskich mieszkańców Dąbrowy Górniczej. W archiwach można znaleźć jeszcze informację o firmie Bracia Lajtner, którzy w Dąbrowie na ulicy Górniczej 20 mieli zakład produkujący papę oraz nijakim Wolfie Lejtnerze pod adresem Piłsudskiego 3 (obecnie Augustynika). W tym drugim przypadku prawdopodobnie  chodzi o Wolfa Laitnera, doktora z Dąbrowy Górniczej, bohatera holocaustu, który w obozach hitlerowskich uratował życie setkom osób i którego syn Mort Laitner napisał książkę o losach ojca pt. "A Hebraic Obsession", a na jej podstawie został nakręcony film pt. "The Stairs".
Był też nijaki Salomon Lajtner, przemysłowiec z Dąbrowy Górniczej i pewnie wielu innych.

zobacz więcej

1940 r. Postkarte - Dombrowa Kreis Bendzin, Oberschlesien (karta)

Standardowa karta pocztowa z czasów okupacji używana do otwartej korespondencji. W tym przypadku jest to egzemplarz kolekcjonerski z przyklejonym znaczkiem i ostemplowany czytelnie kasownikiem poczty w Dąbrowie Górniczej "Dombrowa (Kr. Bendzin Oberschlei.)", czyli Dombrowa Kreis Bendzin, Oberschlesien - Dąbrowa Powiat Będziński, Górny Śląsk. Tego typu stemple używane były na początku okupacji, mają prowizoryczny charakter i charakterystyczna jest dla nich gotycka czcionka. Później zostały zastąpione okrągłą pieczątką z datownikiem.
Warto też zwrócić uwagę na pisownię nazwy Będzina - "Bendzin", później używana była już tylko nazwa "Bendsburg".

Widniejący na pieczątce adresowej Richard Daniel to niemiecki generał Wehrmachtu. Prawdopodobnie kolekcjonował karty pocztowe ze stemplami okupowanych terenów. Kupując prezentowaną kartę w pakiecie dostałem karty ze stemplami Czeladzi i Skoczowa.

zobacz więcej

1917 r. Magistrat Miasta Dąbrowy (karta)

Karta pocztowa wysłana przez Magistrat Miasta Dąbrowy w styczniu 1917 roku. Urząd mieścił się w budynku przy ul. Klubowej 22 (obecnie 3-go Maja), który został zakupiony jeszcze przez gminę w 1910 roku. Miały tam siedzibę władze miasta, wcześniej gminy, później powiatu.

Prezentowana karta pocztowa została wysłana podczas okupacji austriackiej, a korespondencja na niej jest w języku niemieckim. Sama karta to oficjalny druk z nadrukowaną opłatą pocztową tzw. całostka.

Cenione przez kolekcjonerów archiwa związane z Magistratem Dąbrowy to pieniądz zastępczy i znaczki skarbowe, których był emitentem.

zobacz więcej

1939 r. Bank Udziałowy Spółdzielczy z ogr. odp. w Dąbrowie Górniczej (karta)

Firmowa karta pocztowa wysłana w kwietniu 1939 r. przez Bank Udziałowy Spółdzielczy w Dąbrowie Górniczej. Była to instytucja finansowa mieszcząca się w Dąbrowie Górniczej przy ulicy Sobieskiego 8. Rewers posiadał gotowy do wypełnienia szablon i służył jako wezwanie do zapłaty.

zobacz więcej

1915 r. 5 Haller Postkarte - K.u.k. Etappenpostamt Dąbrowa in Polen (karta)

Karta pocztowa o nominale 5 halerzy wysłana w maju 1915 roku z Dąbrowy jako prywatna korespondencja. Wyraźne pieczątki - pocztowa (Cesarska i królewska Poczta Etapowa) i cenzury (Cesarska i królewska Komenda Obwodowa).

zobacz więcej

1915 r. K. u. K. Gendarmeriepostenkommando (karta)

Karta pocztowa typu "feldpostkorrespondenzkarte" przeznaczona do korwspondencji wojskowej Austro-Węgier. Karta wysłana w czerwcu 1915 roku z posterunku żandarmerii wojskowej - K. u. K. Gendarmeriepostenkommando.
Zadaniem Żandarmerii Austro-Węgier było utrzymywanie porządku publicznego i bezpieczeństwa w głębi okupowanych przez monarchię terenów. W Dąbrowie mieściła się Komenda Obwodowa Żandarmerii, której podlegały placówki w przynależnych do obwodu dąbrowskiego gminach - w 1915 roku były to placówki w Choronii, Gołonogu, Kromołowie, Łośniu, Niegowej, Rokitnie, Włodowicach, Zagórzu i Żarkach.

Prezentowana karta pocztowa pochodzi z placówki żandarmerii w Kromołowie i została wysłana z poczty etapowej w Dąbrowie.

zobacz więcej

1944 r. Itallager Dombrowa (karta)

Karta pocztowa wysłana na koniec grudnia 1944 roku z obozu przymusowej pracy dla jeńców włoskich typu Gemeinschaftslager w Dąbrowie Górniczej. Obóz mieścił się przy obecnej ulicy Chopina (wtedy Kreuzstrasse). Niemcy przetrzymywali w nim włoskich jeńców wojennych, których zatrudniali w dąbrowskich zakładach przemysłowych, głównie w kopalniach.
W Dąbrowie podczas okupacji były także obozy dla Francuzów i Anglików. Włosi byli z nich najgorzej traktowani jako zdrajcy i dezerterzy.

Prezentowana kartka została wysłana z Dąbrowy do Mestrino koło Padwy we Włoszech pod koniec grudnia 1944 roku i dotarła tam dopiero 29 maja 1945 roku, czyli już po kapitulacji Niemiec.

zobacz więcej

1945 r. Itallager Dombrowa (karta)

Karta pocztowa wysłana na samym początku 1945 roku z obozu przymusowej pracy dla jeńców włoskich typu Gemeinschaftslager w Dąbrowie Górniczej. Obóz mieścił się przy obecnej ulicy Chopina (wtedy Kreuzstrasse). Niemcy przetrzymywali w nim włoskich jeńców wojennych, których zatrudniali w dąbrowskich zakładach przemysłowych, głównie w kopalniach.
W Dąbrowie podczas okupacji były także obozy dla Francuzów i Anglików. Włosi byli z nich najgorzej traktowani jako zdrajcy i dezerterzy.

Prezentowana kartka została wysłana z Dąbrowy do Mestrino koło Padwy we Włoszech na początku stycznia 1945 roku i dotarła tam dopiero 10 czerwca1945 roku, czyli doręczenie jej trwało pół roku i odbyło się miesiąc po kapitulacji Niemiec.

zobacz więcej

1915 r. Dąbrowa - Departament Wojskowy Biuro Werbunkowe (karta) (1)

Karta pocztowa typu "feldpostkorrespondenzkarte" przeznaczona do korespondencji wojskowej Austro-Węgier. Karta wysłana w sierpniu 1915 roku z Biura Werbunkowego Departamentu Wojskowego w Dąbrowie. Departament Wojskowy był agendą Naczelnego Komitetu Narodowego i w pierwszych latach wojny prowadził akcję werbunkową do Legionów Polskich. Centrala Departamentu Wojskowego NKN znajdowała się w Piotrkowie Trybunalskim, jego szefem był ppłk Władysław Sikorski. W Dąbrowie Górniczej mieściło się jedno z Biur Werbunkowych.

zobacz więcej

1915 r. Dąbrowa - Departament Wojskowy Biuro Werbunkowe (karta) (2)

Karta pocztowa typu "feldpostkorrespondenzkarte" przeznaczona do korespondencji wojskowej Austro-Węgier. Karta wysłana w grudniu 1915 roku z Biura Werbunkowego Departamentu Wojskowego w Dąbrowie. Wysłana parę miesięcy później niż opisana w innym miejscu karta i różniąca się kolorem pieczęci.

zobacz więcej

1916 r. Oficer Werbunkowy Legionów Polskich w Dąbrowie (karta)

Karta pocztowa typu "feldpostkorrespondenzkarte" przeznaczona do korespondencji wojskowej Austro-Węgier. Karta wysłana w lutym 1916 roku z Biura Werbunkowego Departamentu Wojskowego w Dąbrowie.
Biura Werbunkowe funkcjonowały do końca 1916 roku, natomiast prezentowana karta jest z okresu kiedy emisariusze w Biurach zostali zastąpieni przez Oficerów Werbunkowych.
Ciekawostką jest odmiana nazwy Dąbrowa, która stawia nas przed ciekawym dylematem językoznawczym. Na pieczęci jest "w Dąbrowej" i nie jest to na pewno przypadkowy błąd.

zobacz więcej

1915 r. Dąbrowa - całostka pocztowa (karta)

Karta pocztowa, tzw. całostka z nadrukowanym znaczkiem pocztowym, wysłana z Dąbrowy we wrześniu 1915 roku. Ładnie odbity kasownik z rzadziej występującym wyróżnikiem "a".

zobacz więcej

1916 r. Dąbrowa - całostka pocztowa (karta)

Karta pocztowa, tzw. całostka z nadrukowanym znaczkiem pocztowym, wysłana z Dąbrowy w grudniu 1916 roku. Dodatkowo doklejona seria znaczków o niskich nominałach z Cesarzem Austrii Franciszkiem Józefem.

zobacz więcej

1912 r. Dąbrowa Gór. - K. L. Gurfinkiel (karta)

Firmowa karta pocztowa bliżej nieokreślonego dąbrowskiego przedsiębiorcy żydowskiego pochodzenia K. L. Gurfinkiela, wysłana w sierpniu 1912 roku. Korespondencja prowadzona jest w języku hebrajskim. Ciekawostką jest również to, że została zaadresowana do Nowej Aleksandrii, czyli obecnych Puław, a odbiorcą był Icek również Gurfinkiel.

Jako ciekawostkę załączam rewers karty, też po hebrajsku.

(KLIKNIJ ZOBACZ WIĘCEJ)

zobacz więcej

1914 r. Dąbrowa Gór. - K. L. Gurfinkiel (karta)

Dwujęzyczna firmowa karta pocztowa bliżej nieokreślonego dąbrowskiego przedsiębiorcy żydowskiego pochodzenia K. L. Gurfinkiela, wysłana w maju 1914 roku. Korespondencja prowadzona jest w języku hebrajskim. Podobnie jak karta prezentowana w innym miejscu, ta również została zaadresowana do Nowej Aleksandrii, czyli obecnych Puław i odbiorcą jest również Icek Gurfinkiel.

O ile w polskim opisie karty "Dąbrowa-Gór." ma wydźwięk obojętny, gdyż określenie Górnicza stosowano powszechnie już pod koniec XIX wieku, to rosyjski opis "Домброва-Горная" jest rażąco niepoprawny - Dąbrowa-Górska. Być może wynika to z nieprzykładania wagi do takich rzeczy przez żydowskiego właściciela.

Jako ciekawostkę załączam rewers karty, też po hebrajsku.

(KLIKNIJ ZOBACZ WIĘCEJ)

zobacz więcej

1916 r. ZEITUNGSVERSCHLEISSSTELLE A. Schönhof Dąbrowa (karta)

Karta pocztowa wysłana w marcu 1916 roku z Dąbrowy, której nadawcą był nijaki A. Schönhof, który w czasie okupacji austriackiej prowadził punkt prasowy na ulicy Szosowej (obecnie Sobieskiego).

zobacz więcej

1893 r. Ząbkowice - całostka pocztowa (karta)

Karta pocztowa, tzw. całostka z nadrukowanym znaczkiem pocztowym i herbem Imperium Rosyjskiego, wysłana z Ząbkowic (rosyjskie Зомбковицы) w marcu 1893 roku.

zobacz więcej

1940 r. Polski Czerwony Krzyż w Dąbrowie (karta)

Karta pocztowa z pieczęciami Polskiego Czerwonego Krzyża w Dąbrowie, wysłana podczas okupacji w kwietniu 1940 roku. Uwagę zwracają polskie napisy na pieczątkach.

zobacz więcej